نقش نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در حملات یهودستیزانه در استرالیا، که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به بعد رخ دادهاند، به تازگی توسط سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا (ASIO) افشا شده است. این افشاگریها نه تنها فعالیتهای رژیم ایران در خاک استرالیا را زیر ذرهبین برده، بلکه موضوع یهودستیزی در این کشور را به حوزهای جدید وارد کرده است. نخستوزیر استرالیا، آنتونی آلبانیز، این اقدامات را «اعمال فوقالعاده خطرناک و تهاجمی» توصیف کرده و آنها را تلاشی برای «تضعیف همبستگی اجتماعی استرالیا» دانسته است. این مقاله به بررسی این موضوع، نقش نیروی قدس، و پیامدهای آن برای استرالیا و جامعه جهانی میپردازد.
نیروی قدس، شاخهای از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، مسئول عملیات امنیتی داخلی و بینالمللی رژیم ایران است. این نیرو به داشتن شبکهای گسترده در سراسر جهان شهرت دارد و فعالیتهایش اغلب از طریق گروههای نیابتی یا شبکههای جنایی پنهان انجام میشود تا امکان انکار دخالت مستقیم برای رژیم فراهم شود. در استرالیا، فعالیتهای نیروی قدس در سالهای اخیر عمدتاً علیه جامعه ایرانیان مهاجر متمرکز بوده است. گزارشهایی از آزار و اذیت و تهدید ایرانیان استرالیایی وجود دارد که به ویژه پس از مرگ مهسا امینی، زن ۲۲ ساله ایرانی، در سال ۲۰۲۲ در ایران شدت گرفته است. مرگ مهسا امینی به دست پلیس مذهبی ایران، اعتراضات گستردهای را در این کشور به دنبال داشت و باعث شد نیروی قدس فعالیتهای خود را برای سرکوب مخالفان رژیم در خارج از کشور، از جمله در استرالیا، افزایش دهد.
دو سال پیش، کمیتهای در سنای استرالیا گزارشهایی از ایرانیان استرالیایی دریافت کرد که از تهدیدات و آزارهای نیروی قدس ابراز نگرانی کرده بودند. در آن زمان، کلر اونیل، وزیر امور داخلی وقت، قول داد که اجازه ندهد جوامع مهاجر هدف مداخلات خارجی قرار گیرند. او همچنین اعلام کرد که عملیاتی از سوی دولت ایران را که یک منتقد ایرانی-استرالیایی رژیم تهران را هدف قرار داده بود، خنثی کرده است. با این حال، سفارت ایران در استرالیا این اتهامات را رد کرد و مدعی شد که تهران به اصل «عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها» پایبند است. این بیانیه ادعا میکرد که اتهامات مطرحشده بدون ارائه مدرک، تحت تأثیر ادعاهای بیاساس کشورهای خارجی است.
در استرالیا فعالیتهای نیروی قدس در سالهای اخیر عمدتاً علیه جامعه ایرانیان مهاجر متمرکز بوده و گزارشهایی از آزار و اذیت و تهدید ایرانیان استرالیایی وجود داشته است.
در روز سهشنبه، ۲۶ اوت ۲۰۲۵، نخستوزیر آنتونی آلبانیز و مایک برگس، مدیرکل سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا، اعلام کردند که ایران مسئول حداقل دو حمله یهودستیزانه در خاک استرالیا بوده است. این حملات، که به گفته دولت استرالیا با هدف تضعیف همبستگی اجتماعی انجام شدهاند، به اخراج سفیر ایران از استرالیا منجر شد. مایک برگس تأکید کرد که سفارت ایران در کانبرا در این حملات خاص دخیل نبوده، اما منابع اطلاعاتی تأیید میکنند که نیروی قدس معمولاً از شبکههای جنایی و ارتباطات پنهان برای انجام فعالیتهای خرابکارانه خود استفاده میکند تا ردپای رژیم را مخفی نگه دارد.
الگوی جهانی فعالیتهای نیروی قدس
فعالیتهای نیروی قدس در استرالیا بخشی از یک الگوی جهانی است که در دیگر کشورها نیز مشاهده شده است. به عنوان مثال، در اکتبر سال گذشته، مدیرکل سازمان اطلاعات بریتانیا (MI5)، کن مککالم، اعلام کرد که از زمان مرگ مهسا امینی در سال ۲۰۲۲، بریتانیا شاهد «توطئههای پیاپی» مورد حمایت ایران بوده است. او گزارش داد که از ابتدای سال ۲۰۲۲، ۲۰ توطئه با حمایت ایران در بریتانیا شناسایی شده که برخی از آنها تهدیدات بالقوه مرگباری برای شهروندان و ساکنان این کشور ایجاد کردهاند. مشابه اظهارات مایک برگس در کانبرا، مککالم نیز تأیید کرد که عوامل ایرانی از شبکههای جنایی، از قاچاقچیان بینالمللی مواد مخدر گرفته تا مجرمان سطح پایین، به عنوان نیروهای نیابتی استفاده میکنند.
منابع اطلاعاتی که در ایران یا در حوزه اطلاعات فعالیت کردهاند، تأیید میکنند که مأموران نیروی قدس در اکثر سفارتخانههای ایران در سراسر جهان مستقر هستند. این نیروها از طریق شبکههای پیچیده و غیرمستقیم عمل میکنند تا رژیم بتواند مسئولیت اقدامات خود را انکار کند. در استرالیا، حملات یهودستیزانه اخیر، از جمله حمله به کنیسه آداس اسرائیل در ملبورن و رستوران لوئیس در سیدنی، نشاندهنده این الگوی عملیاتی است. تصاویر دوربینهای مداربسته نشان میدهند که دو فرد ناشناس مقادیر زیادی مواد اشتعالزا را به کنیسه آداس اسرائیل در جنوب شرقی ملبورن ریختهاند، اقدامی که به وضوح با هدف ایجاد ترس و ناامنی در میان مردم انجام شده است.
دولت استرالیا معتقد است که هدف اصلی این حملات تضعیف همبستگی اجتماعی در این کشور بوده است. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که انگیزههای نیروی قدس فراتر از ایجاد اختلاف داخلی در استرالیا است. آنها استدلال میکنند که این حملات ممکن است به عنوان بخشی از استراتژی گستردهتر ایران برای نشان دادن قدرت خود و ضربه زدن به اسرائیل انجام شده باشد. یکی از منابع اطلاعاتی اظهار داشت: «این اقدامات معمولاً کمتر به ایجاد اختلاف مربوط میشود و بیشتر به نمایش قدرت و توانایی رژیم برای ضربه زدن در هر نقطهای از جهان است.» نیروی قدس از گروههای نیابتی مانند حزبالله و دیگر ابزارهای در دسترس خود استفاده میکند تا مرزهای عملیاتی خود را فراتر از مرزهای جغرافیایی ایران گسترش دهد و ترس را در میان مردم ایجاد کند.
افشای نقش ایران در حملات یهودستیزانه در استرالیا و اخراج سفیر این کشور ممکن است نیروی قدس را به سمت اهداف جدیدی سوق دهد.
در سالهای اخیر، قدرت و نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه به دلیل حملات اسرائیل به رهبری این کشور و گروههای نیابتی آن، مانند حزبالله، به شدت کاهش یافته است. این حملات همچنین پایههای مالی رژیم ایران را تضعیف کرده است. با این حال، تحلیلگران در مورد تأثیر این کاهش قدرت بر توانایی ایران برای انجام عملیات در سطح بینالمللی، مانند حملات اخیر در استرالیا، نظرات متفاوتی دارند. برخی معتقدند که کاهش نفوذ ایران در خاورمیانه ممکن است توانایی این کشور برای انجام عملیات خارجی را نیز محدود کرده باشد. با این حال، دیگران هشدار میدهند که حذف برخی از رهبران کلیدی رژیم ایران، که عمدتاً بر مسائل منطقهای متمرکز بودند، ممکن است به گسترش فعالیتهای بینالمللی نیروی قدس به ویژه به آفریقا که جمعیت بزرگی شیعه دارد، منجر شود.
اقدامات استرالیا و پیامدهای آینده
افشای نقش ایران در حملات یهودستیزانه در استرالیا و اخراج سفیر این کشور نشاندهنده موضع قاطع دولت استرالیا در برابر مداخلات خارجی است. با این حال، این اقدامات ممکن است نیروی قدس را به سمت اهداف جدیدی سوق دهد. تحلیلگران هشدار میدهند که رژیم ایران ممکن است در پاسخ به این افشاگریها، فعالیتهای خود را در دیگر نقاط جهان، به ویژه در مناطقی که جوامع شیعه یا ایرانیان مهاجر حضور دارند، افزایش دهد. این موضوع نیازمند هوشیاری مداوم از سوی سازمانهای اطلاعاتی و همکاری بینالمللی برای مقابله با تهدیدات نیروی قدس است.
افشاگریهای اخیر درباره نقش نیروی قدس در حملات یهودستیزانه در استرالیا نه تنها زنگ خطری برای این کشور است، بلکه هشداری برای جامعه جهانی درباره دامنه فعالیتهای رژیم ایران است. این حملات نشاندهنده توانایی نیروی قدس برای استفاده از شبکههای جنایی و گروههای نیابتی برای پیشبرد اهداف خود در سراسر جهان است. استرالیا با اخراج سفیر ایران و افشای این فعالیتها، گام مهمی در مقابله با مداخلات خارجی برداشته است، اما این پایان ماجرا نیست. نظارت مداوم، همکاری بینالمللی، و حمایت از جوامع مهاجر، به ویژه ایرانیان استرالیایی، برای جلوگیری از تکرار چنین اقداماتی ضروری است.