مرکز اسلامی امام مهدی در سائوپائولو، برزیل، اعلام کرد که مراسمی برای بزرگداشت حسن نصرالله، رهبر حزبالله، و تمام «شهدای مقاومت» در روز خاکسپاری نصرالله برگزار خواهد کرد. این مرکز توسط یکی از روحانیون دانشگاه المصطفی اداره میشود.
در ژوئیه گذشته، سفیر اسرائیل در آرژانتین در مصاحبهای با پلتفرم خبری اینفوبائه، از سه روحانی شیعه آرژانتینی به نامهای ادگاردو روبن (معروف به سهیل) اسد، عبدالله سریلا و عبدالکریم پاز نام برد. او این افراد را بخشی از شبکه ترور ایران دانست که با شیخ محسن ربانی، یکی از طراحان بمبگذاری سال ۱۹۹۲ در سفارت اسرائیل و بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز فرهنگی یهودیان (آمیا) در بوئنوس آیرس، مرتبط هستند.
اتهام ارتباط روحانیون آرژانتینی با تروریسم ممکن است عجیب به نظر برسد، اما این موضوع با تلاشهای ایران برای گسترش پیام انقلابی خود در خارج از کشور همخوانی دارد. ایران یک رژیم مذهبی است و در عین حال بزرگترین حامی دولتی تروریسم در جهان به شمار میرود. روحانیون در این کشور نقش مهمی در توجیه دینی و هدایت فعالیتهای تروریستی ایفا میکنند.
اتهام ارتباط روحانیون آرژانتینی با تروریسم ممکن است عجیب به نظر برسد، اما این موضوع با تلاشهای ایران برای گسترش پیام انقلابی خود در خارج از کشور همخوانی دارد.
دانشگاه بینالمللی المصطفی در شهر قم، مرکز آموزشهای شیعی، قرار دارد. این دانشگاه بر آموزش افراد غیرفارسیزبان، از جمله تعداد زیادی از تازهمسلمانان شیعه از سراسر جهان، تمرکز دارد. شعبههای این دانشگاه، از جمله در اروپا، اخیراً توجه مقامات آلمانی را جلب کردهاند و احتمالاً هدف بررسیهای دقیقتر نهادهای امنیتی قرار خواهند گرفت.
وزارت خزانهداری آمریکا در سال ۲۰۲۰ و وزارت امور خارجه کانادا در سال ۲۰۲۲ دانشگاه المصطفی را تحریم کردند. خزانهداری آمریکا اعلام کرد که این دانشگاه از طریق شعبههای بینالمللی خود، عملیات نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تسهیل میکند و دانشجویانی از جمله از آمریکا را برای این منظور جذب میکند. کانادا نیز این دانشگاه را به دلیل ترویج ایدئولوژی رژیم ایران در خارج از کشور تحریم کرد.
شیخ محسن ربانی، که مربی سه روحانی آرژانتینی نامبرده است، نهتنها در بمبگذاریهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۴ نقش داشت، بلکه از سال ۱۹۹۷ که به ایران بازگشت، مدیریت بخش «اسلام اورینته» در دانشگاه المصطفی را بر عهده دارد. این بخش وظیفه آموزش روحانیون شیعه از کشورهای اسپانیایی و پرتغالیزبان را بر عهده دارد. شاگردان او اکنون مراکز اسلامی شیعه را در آرژانتین، بولیوی، برزیل، شیلی، کلمبیا، کوبا، کاستاریکا، اکوادور، پرو و ونزوئلا اداره میکنند.
دانشگاه المصطفی علاوه بر بخش «اسلام اورینته»، برنامههایی به زبانهای مختلف در پردیس اصلی خود در قم برگزار میکند و شعبههایی در شهرهایی مانند برلین، بیروت، ژوهانسبورگ و لندن دارد. فارغالتحصیلان این دانشگاه مساجد و مراکز فرهنگی در سراسر جهان تأسیس کردهاند که در آنها آموزههای المصطفی، تبلیغات رژیم ایران و جذب افراد جدید را ترویج میکنند. این مراکز در اروپا، آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و آمریکای شمالی فعالیت دارند.
پیوند روحانیون تندرو و فعالیتهای تروریستی نتیجه آموزشهایی است که در دانشگاه المصطفی ارائه میشود. این تأثیرات فراتر از بمبگذاریهای آرژانتین در سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۴ است. به گفته حمدی مالک، پژوهشگر مؤسسه واشنگتن، شعبه عراقی المصطفی با سازمان تروریستی کتائب حزبالله، که تحت تحریم آمریکا قرار دارد، ارتباط نزدیکی دارد. دو تن از رهبران کتائب حزبالله نیز در این شعبه فعالیت دارند.
مقامهای آمریکایی میگویند این دانشگاه از طریق شعبههای بینالمللی خود، عملیات نیروی قدس سپاه را تسهیل، و دانشجویانی از جمله از آمریکا را جذب میکند.
نمونههایی از فعالیتهای تروریستی
یک فارغالتحصیل تاجیکی دانشگاه المصطفی به نام محمدعلی برهانوف در طرحهای تروریستی علیه اسرائیلیها در آسیای مرکزی دخیل بود. همچنین یک فعال برزیلی ضداسرائیلی که از فارغالتحصیلان المصطفی بود، با اعضای یک سلول حزبالله در برزیل در ارتباط بود. این سلول در نوامبر ۲۰۲۳ در جریان تحقیقات «تراپیچه» در برزیل کشف شد که قصد حمله به اهداف یهودی در برازیلیا را داشت. بنیاد جیمزتاون نیز اخیراً نقش یک استاد تایلندی دانشگاه المصطفی را در میانجیگری برای آزادی گروگانهای تایلندی در غزه از طریق روابطش با رژیم ایران فاش کرد.
با وجود تحریمهای آمریکا و کانادا و افشای ارتباطهای تروریستی، شعبههای دانشگاه المصطفی همچنان در خارج از ایران فعال هستند. اخیراً رئیس دانشگاه سفری رسمی به برزیل داشت، کشوری که محل فعالیت بسیاری از فارغالتحصیلان المصطفی و مرکز عملیات ایران و حزبالله در آمریکای لاتین است.
سال گذشته، نشریه بیلد آلمان گزارش داد که بیش از ۷۰۰ نفر از اعضای شعبه برلین المصطفی تحت نظارت سرویسهای امنیتی آلمان قرار دارند. حساب پیپال این دانشگاه در نوامبر ۲۰۲۴ غیرفعال شد. مقامات آلمانی همچنین مساجد و مراکز اسلامی مرتبط با ایران و حزبالله، از جمله مرکز المصطفی در برمن در سال ۲۰۲۲ و مسجد شیعه هامبورگ در ژوئیه ۲۰۲۴ را تعطیل کردند. رئیس سابق مرکز برمن، که در سال ۲۰۲۲ دستگیر شد، از اعضای سابق واحد نخبه نظامی رادوان حزبالله بود.
با وجود این اقدامات، شعبه برلین المصطفی همچنان فعال است. همچنین مراکز اسلامی دیگر که توسط فارغالتحصیلان المصطفی اداره میشوند، مانند مسجد پیام نور شیعه در هانوفر که شیخ رضوان حرب، فارغالتحصیل المصطفی، آن را اداره میکند، به فعالیت خود ادامه میدهند. شیخ رضوان، که لبنانی است، ارتباط خانوادگی نزدیکی با حزبالله دارد. برادر مرحومش، علی، از شهدای حزبالله است و رضوان عکسی از بازدید از قبر او را در فیسبوک منتشر کرده است. او همچنین بارها از دیگر جنگجویان کشتهشده حزبالله یاد کرده است.
اخیراً رئیس دانشگاه سفری رسمی به برزیل داشت، کشوری که محل فعالیت بسیاری از فارغالتحصیلان المصطفی و مرکز عملیات ایران و حزبالله در آمریکای لاتین است.
رضوان در پستهای خود از رژیم ایران، حزبالله و حماس حمایت میکند. او با فاضل رعد، که در دسامبر ۲۰۲۴ به اتهام عضویت در حزبالله توسط مقامات آلمانی دستگیر شد، در شبکههای اجتماعی دوست است و ۱۴۴ مخاطب مشترک دارند. رضوان همچنین با مرکز ایرانی در هامبورگ که اکنون تعطیل شده، ارتباط دارد و در سال ۲۰۱۷ به عنوان نماینده مسجد هانوفر در مراسم افتتاحیه یک مرکز جدید حضور داشت. او همچنین با یک مرکز ایرانی در غنا و علی موسوی، وابسته فرهنگی سابق ایران در الجزایر که به دلیل تلاش برای گسترش تشیع اخراج شد، در ارتباط است.
رضوان تنها یکی از نمونههای فارغالتحصیلان دانشگاه المصطفی است که فعالیتها و ارتباطاتشان نشاندهنده دیدگاه رژیم ایران است. با توجه به سابقه المصطفی در آموزش افراد برای ترویج ایدئولوژی رژیم و ارتباط فارغالتحصیلانش با تروریسم، شگفتآور است که کشورهای کمی از تحریمهای آمریکا و کانادا پیروی کردهاند و این سازمان همچنان در بسیاری از کشورها آزادانه فعالیت میکند.