ایران میگوید اروپا در حال کنار گذاشتن نقش میانجیگری خود بین ایالات متحده و ایران است و به جای آن، پرونده هستهای ایران را به دونالد ترامپ واگذار کرده است. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در مصاحبهای با گاردین در تهران اظهار داشت که با بازگرداندن تحریمهای گسترده سازمان ملل متحد به درخواست اروپا طی کمتر از ۳۰ روز، ایالات متحده بار دیگر کنترل شورای امنیت سازمان ملل را در مورد ادامه یا لغو این تحریمها به دست خواهد گرفت.
بقایی ادعا کرد که اروپا به دستورات دونالد ترامپ عمل میکند و نقش خود را به عنوان میانجیگر معتبر کنار گذاشته است. او گفت: «اروپاییها تصمیم گرفتهاند که به جای میانجیگری، به نیابت از ایالات متحده و اسرائیل عمل کنند.» او به اظهارات صدراعظم آلمان، فریدریش مرتز، اشاره کرد که گفته بود اسرائیل با حمله به تأسیسات هستهای ایران در ژوئن گذشته، «کار کثیف را برای همه ما انجام داده است». بقایی مدعی شد که کشورهای اروپایی نه تنها این اقدامات اسرائیل را تأیید کردهاند، بلکه احتمالاً اطلاعات لازم را نیز در اختیار رژیم اسرائیل قرار دادهاند.
این اظهارات ممکن است تلاشی از سوی ایران برای فشار بر کشورهای اروپایی باشد تا از سیاستهای ایالات متحده فاصله بگیرند و شرایط سختگیرانه خود برای به تعویق انداختن تحریمهای سازمان ملل را تعدیل کنند. سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین هشدار داد در صورتی که پارلمان ایران قانونی برای خروج از این معاهده تصویب کند، دولت ایران از نظر قانونی قادر به توقف این روند نخواهد بود. چنان اقدامی به گفته او میتواند در واکنش به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل توسط اروپا باشد.
مجلس ایران نیز گفته که طرح خروج از انپیتی احتمالاً با حمایت گسترده و به سرعت در مجلس تصویب خواهد شد. خروج از این معاهده به معنای از دست رفتن حق سازمان ملل برای نظارت بر برنامه هستهای ایران است و نگرانیهایی را در مورد احتمال تولید تسلیحات هستهای توسط ایران ایجاد خواهد کرد.
وزارت خارجه ایران هشدار داده در صورتی که پارلمان ایران قانونی برای خروج از این معاهده تصویب کند، دولت از نظر قانونی قادر به توقف این روند نخواهد بود.
سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هستهای اولیه – فرانسه، آلمان و بریتانیا – روز پنجشنبه به سازمان ملل اعلام کردند که قصد دارند از حق خود برای بازگرداندن تحریمهای گسترده در پایان سپتامبر استفاده کنند، مگر اینکه ایران سه شرط را برآورده کند: اجازه بازگشت بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل به تأسیسات هستهای بمبارانشده ایران، ارائه جزئیات محل نگهداری ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده و توافق برای آغاز مذاکرات با آمریکا در مورد آینده برنامه هستهای ایران. اروپا اعلام کرده که در چهار هفته آینده امکان دیپلماسی برای رسیدن به توافق بر سر این شروط وجود خواهد داشت.
بقایی این شروط را نشانه عدم جدیت و حسن نیت اروپا دانست. او تاکید کرد که بدبینی شدیدی بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی وجود دارد، بهویژه به دلیل نگرانی از اینکه اطلاعات جمعآوریشده توسط بازرسان آژانس ممکن است به اسرائیل منتقل شود. او گفت که گزارشهای قبلی آژانس مورد سوءاستفاده آمریکا و اسرائیل قرار گرفته و بهانهای برای حمله اسرائیل به تأسیسات ایران در ژوئن فراهم کرده است.
بقایی اذعان کرد که افکار عمومی در ایران به دلیل حملات غیرقانونی به تأسیسات هستهای این کشور خشمگین است و دولت باید به مردم و پارلمان پاسخگو باشد. او تأکید کرد که ایران آماده دفاع از خود است و روحیهای مشابه «روحیه مقاومت» بریتانیا در زمان جنگ جهانی دوم دارد. با این حال، مقامات ایرانی همچنان بر دستیابی به توافقی در ماه آینده تأکید دارند که به بازرسان تسلیحاتی اجازه بازگشت بدهد. دیپلماتهای ایرانی به آژانس اطمینان دادهاند که ذخایر اورانیوم جابهجا نشدهاند و اعلام کردهاند که آماده مذاکره با آمریکا هستند، هرچند پیامهای ارسالی به واشنگتن تاکنون بیپاسخ مانده است.
بقایی همچنین اعلام کرد که ایران مایل است سطح غنیسازی اورانیوم خود را به ۳.۶۷ درصد، سطح تعیینشده در توافق هستهای قبلی، کاهش دهد، به شرطی که توافقی جامع حاصل شود که حق ایران برای غنیسازی اورانیوم در داخل کشور را حفظ کند. او از آمریکا انتقاد کرد که چرا با وجود ادعای تخریب توانایی غنیسازی ایران توسط حملات مشترک آمریکا و اسرائیل، کماکان بر حذف این حق اصرار دارد.