روزنامه گاردین روز یکشنبه، ۷ سپتامبر در بخش دیدگاه‌های خود، مقاله‌ای از سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با عنوان «پیامی از تهران برای بریتانیا، فرانسه و آلمان: شما اشتباه بزرگی در بازگرداندن تحریم‌ها مرتکب شدید – عقب‌نشینی کنید»، منتشر کرده است. عراقچی در این مقاله به سه کشور اروپایی موسوم به گروه «ای۳» هشدار می‌دهد که تصمیم آن‌ها برای فعال کردن مکانیسم بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اشتباه است و خواستار تجدیدنظر در این رویکرد می‌شود.
او اروپا را متهم می‌کند که از نقش میانجی به حامی سیاست‌های تندرویانه آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ تبدیل شده است. این مقاله، با مروری بر دو دهه بحران هسته‌ای ایران، بر لزوم بازگشت به دیپلماسی تأکید دارد، اما شرط آن را لغو تحریم‌ها می‌داند.
خلاصه‌ای از این متن را بشنوید:
عراقچی می‌نویسد نقش اروپا بازتاب‌دهنده روابط قدرت جهانی بوده و زمانی اروپا «نیروی میانه‌رو» بود که «می‌خواست آمریکا را با اهداف حداکثری در منطقه ما مهار کند»، اما حالا «زیاده‌روی‌های واشنگتن را تسهیل می‌کند». او به تصمیم اخیر بریتانیا، فرانسه و آلمان برای فعال کردن مکانیسم ماشه اشاره می‌کند که برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران طراحی شده است.
اروپا را متهم می‌کند که از نقش میانجی به حامی سیاست‌های تندرویانه آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ تبدیل شده است.
این مکانیسم بخشی از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام است که برای مجازات عدم پایبندی جدی به توافق ایجاد شده بود. اما عراقچی تأکید دارد که این اقدام «فاقد هرگونه پایه قانونی است»، زیرا «توالی رویدادهایی که منجر به اقدامات جبرانی قانونی ایران شد» را نادیده می‌گیرد.
او می‌گوید گروه «ای۳» عمدا این واقعیت را نادیده گرفته که «این آمریکا بود، نه ایران، که به‌طور یک‌جانبه مشارکت در برجام را پایان داد»، و اضافه می‌کند که گروه «ای۳» نه تنها به تعهدات خود عمل نکرد، بلکه «به‌طور شرم‌آوری از بمباران ایران در ماه ژوئن» استقبال کرد. عراقچی می‌نویسد: «بریتانیا، فرانسه و آلمان ممکن است از روی کینه عمل کنند، اما حقیقت این است که آن‌ها مسیری بی‌پروا را دنبال می‌کنند به این امید که جایگاهی در میز مذاکرات در مسائل دیگر به دست آورند.»
او این را «اشتباه محاسباتی بزرگی» می‌داند که نتیجه معکوس خواهد داشت، زیرا «رئیس‌جمهور ترامپ آشکارا نشان داده که گروه «ای۳» را بازیگران حاشیه‌ای می‌بیند». او به نمونه‌هایی از کنار گذاشته شدن اروپا در مسائل مهم مانند مناقشه روسیه و اوکراین اشاره می‌کند و می‌گوید: «پیام واشنگتن بلند و واضح است: برای کسب اهمیت، گروه ای۳ باید وفاداری بی‌چون‌وچرا نشان دهد.»
عراقچی به تاریخچه مذاکرات هسته‌ای بازمی‌گردد و می‌نویسد: «همکارانم در آن زمان خواستار حفظ ۲۰۰ سانتریفیوژ برای غنی‌سازی محدود بودند، اما با حداکثرگرایی آمریکایی که از طریق گروه «ای۳» منتقل می‌شد، مواجه شدند.» او توضیح می‌دهد که جنگ رخ نداد، زیرا آمریکا «هزینه سنگین مالی و جانی اشغال غیرقانونی همسایگان شرقی و غربی ایران» را درک کرد.
به گفته وزیر خارجه ایران، پس از هشت سال «مسابقه تحریم‌ها در برابر سانتریفیوژها»، ایران شمار سانتریفیوژهای خود را به ۲۰ هزار رساند، یعنی «۱۰۰ برابر بیشتر از سال ۲۰۰۵». پس از آن دو تغییر کلیدی به مذاکرات منجر شد: «پذیرش غنی‌سازی در ایران توسط گروه «ای۳» و آمریکا» و «به رسمیت شناختن آمریکا به‌عنوان شریک مذاکره توسط ایران». این تحولات به امضای برجام منجر شد. عراقچی می‌نویسد: «توافق ساده بود: نظارت بی‌سابقه و محدودیت بر غنی‌سازی ایران در ازای لغو تحریم‌ها.»
با این حال، یک دهه بعد، وضعیت به گفته او «تقریباً به نقطه اول بازگشته است». او می‌نویسد: «رئیس‌جمهور ترامپ با توقف مشارکت آمریکا در برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن همه تحریم‌ها، زنجیره‌ای از رویدادهای قابل اجتناب را آغاز کرد.» اروپا ابتدا با ابراز نارضایتی خود از خروج آمریکا از برجام قول داد که «لغو تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای و عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران بخش‌های ضروری توافق هستند». اما هیچ کدام عملی نشد.
سیدعباس عراقچی می‌افزاید: «بریتانیا، فرانسه و آلمان از محکوم کردن حمله آمریکا به کشورم در ژوئن – در آستانه مذاکرات دیپلماتیک – خودداری کردند و حالا خواستار تحریم‌های سازمان ملل علیه ایرانیان هستند به این بهانه که ما دیپلماسی را رد کرده‌ایم.» او همچنین به حمایت صدراعظم آلمان از «حملات غیرقانونی به تأسیسات هسته‌ای ایران که تحت حفاظت قوانین بین‌المللی هستند» اشاره می‌کند و آن را «رفتار غیرقانونی» می‌نامد.
«ادعای مشارکت در توافقی که بر پایه غنی‌سازی در ایران استوار است، در حالی که از ایران می‌خواهید این توانایی‌ها را کنار بگذارد، بی‌معناست.»
عراقچی به همتایان اروپایی خود هشدار می‌دهد: «این ترفند نتیجه‌ای که را به دنبالش هستید به دست نخواهد داد»، و «پیامدهای منفی گسترده‌ای برای اعتبار و جایگاه جهانی اروپا» خواهد داشت. او می‌نویسد: «ادعای مشارکت در توافقی که بر پایه غنی‌سازی در ایران استوار است، در حالی که از ایران می‌خواهید این توانایی‌ها را کنار بگذارد، بی‌معناست.»
با وجود این، عراقچی تأکید می‌کند که «ایران کماکان از دیپلماسی استقبال می‌کند» و تاکید می‌کند که «ایران آماده است تا توافقی واقع‌بینانه و پایدار شکل دهد که شامل نظارت قوی و محدودیت بر غنی‌سازی در ازای لغو تحریم‌ها باشد.» اما هشدار می‌دهد که «از دست دادن این پنجره فرصت گذرا ممکن است پیامدهای ویرانگری برای منطقه و فراتر از آن در سطحی کاملاً جدید داشته باشد».
عراقچی می‌نویسد اسرائیل «خود را قادر به جنگ به نمایندگی از غرب معرفی می‌کند»، اما «نیروهای مسلح قدرتمند ایران آماده‌اند تا بار دیگر اسرائیل را وادار به فرار به سوی “پدرخوانده‌اش” کنند». او می‌افزاید که عملیات شکست‌خورده اسرائیل «میلیاردها دلار برای مالیات‌دهندگان آمریکایی هزینه داشت»، ذخایر تسلیحاتی آمریکا را خالی کرد و «واشنگتن را به‌عنوان بازیگری بی‌پروا نشان داد که به جنگ‌های انتخابی رژیم سرکش اسرائیل کشیده می‌شود».
در پایان، عراقچی می‌نویسد: «اگر اروپا واقعاً راه‌حل دیپلماتیک می‌خواهد، و اگر رئیس‌جمهور ترامپ می‌خواهد نقشی در مسائل واقعی‌ای داشته باشد که در تل‌آویو برساخته نشده‌اند، باید به دیپلماسی زمان و فضا بدهند»، و هشدار می‌دهد: «گزینه دیگر احتمالاً زیبا نخواهد بود.»
