خانواده امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، اعلام کردهاند قصد دارند در دادگاهی در ایالات متحده اسناد و مدارکی از جمله گزارشهای پزشکی و عکسهای دوران بارداری بریژیت مکرون و تصاویر خانوادگی با فرزندانش ارائه کنند.
هدف از این اقدام، اثبات هویت جنسیتی بانوی اول فرانسه و پایاندادن به شایعاتی است که در ماههای اخیر توسط برخی فعالان رسانهای در آمریکا مطرح شده است. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که کاندیس اوونز، مفسر محافظهکار آمریکایی، در پادکستی جنجالی مدعی شد بریژیت در واقع مردی به نام ژان-میشل ترونژو بوده که بعدها تغییر جنسیت داده است.
خلاصهای از این متن را بشنوید:
اوونز در پادکستی با عنوان «بریژیت شدن» ادعا کرد که بانوی اول فرانسه در حقیقت یک مرد است و مدعی شد اسناد و تصاویر مختلفی وجود دارد که میتواند این ادعا را ثابت کند، هرچند هیچ مدرک معتبر علمی یا حقوقی ارائه نکرد.
وکلای خانواده مکرون گفتهاند مدارکی از بارداری بریژیت و حضور او در کنار فرزندانش به دادگاه ارائه خواهد شد تا هیچ تردیدی درباره زنبودن بانوی اول باقی نماند.
با این حال، در فضای مجازی این ادعا به سرعت دستبهدست شد. کاربران شبکههای اجتماعی، بدون بررسی صحت ماجرا، تصاویر قدیمی و ویرایششده را منتشر کردند و با مقایسههای سطحی، تلاش کردند شایعه را معتبر جلوه دهند.
این نظریه توطئه ریشههای قدیمیتری نیز دارد. نخستین بار در سال ۲۰۲۱ شایعات مشابهی در برخی وبسایتهای ناشناس فرانسوی منتشر شد که ادعا میکرد بریژیت هویت خود را پنهان کرده است.
آن زمان خانواده مکرون واکنشی جدی نشان ندادند، اما بازنشر گسترده این ادعا در آمریکا و ورود چهرهای شناختهشده مانند اوونز باعث شد موضوع ابعاد جهانی پیدا کند.
ازدواجی نامعمول
برای بسیاری از فرانسویها، زندگی مشترک مکرون و بریژیت از همان ابتدا غیرمعمول به نظر میرسید. آنها نخستین بار در دبیرستانی در آمیان با هم آشنا شدند، جایی که بریژیت معلم بود و امانوئل نوجوانی با استعداد. در همان زمان، تفاوت سنی ۲۴ ساله میان این دو، در کنار رابطه معلم و شاگرد، توجه رسانهها را برانگیخت، هرچند از نظر قانونی مشکلی نداشت. رابطه آنها با وجود فشارهای اجتماعی و خانوادگی، ادامه یافت و در سال ۲۰۰۷ رسماً ازدواج کردند.
بریژیت از ازدواج پیشین خود سه فرزند دارد و همواره بهعنوان مادری فعال و حامی خانواده شناخته شده است. او علاوه بر نقش همسری، در سالهای اخیر بهطور گسترده در پروژههای فرهنگی، آموزشی و خیریه مشارکت داشته است. از دید حامیان مکرون، حضور بریژیت نقشی کلیدی در موفقیت سیاسی رئیسجمهوری فرانسه ایفا کرده و او را به مشاوری نزدیک و قابل اعتماد تبدیل کرده است.
آزادی بیان یا افترا
پس از گسترش دوباره شایعه در آمریکا، خانواده مکرون در ژوئیه ۲۰۲۵ شکایتی رسمی علیه اوونز در ایالت دلاور ثبت کردند. پیشتر نیز در فرانسه دعوای حقوقی مشابهی مطرح شده بود، اما دادگاه تجدیدنظر به دلیل ماهیت آزادی بیان به نفع اوونز رأی داد. این بار اما خانواده مکرون قصد دارند با ارائه شواهد علمی و تصاویر خانوادگی، به شکلی قطعی به این ماجرا پایان دهند.
کاندیس اوونز در واکنش به شکایت مکرونها، آن را تلاشی برای ساکتکردن رسانههای آمریکایی توصیف کرده و مدعی شده صرف طرح یک پرسش نباید به افترا تعبیر شود.
وکلای خانواده مکرون گفتهاند مدارکی از بارداری بریژیت و حضور او در کنار فرزندانش ارائه خواهد شد تا هیچ تردیدی درباره زنبودن بانوی اول باقی نماند. آنها هدف اصلی خود را حفاظت از حریم خصوصی و اعتبار خانواده رئیسجمهوری عنوان کردهاند و گفتهاند که اجازه نخواهند داد اطلاعات نادرست در سطح جهانی بیپاسخ بماند.
کاندیس اوونز در واکنش به شکایت، آن را «تلاشی برای ساکتکردن رسانههای آمریکایی» توصیف کرده و مدعی شده که صرف طرح یک پرسش یا نظریه نباید به افترا تعبیر شود. او تأکید کرده است که فعالیتش در چارچوب آزادی بیان قرار دارد و دادگاههای ایالات متحده نباید اجازه دهند این شکایت مسیر رسانهای او را محدود کند.
این اختلاف دیدگاه، تفاوتهای حقوقی میان اروپا و آمریکا را برجسته میکند. در فرانسه قوانین سختگیرانهای برای حمایت از حریم خصوصی افراد وجود دارد، حتی اگر آنها شخصیتهای عمومی باشند. اما در آمریکا، اصل آزادی بیان به رسانهها و فعالان اجازه میدهد حتی بحثهای جنجالی و غیرمستند را مطرح کنند، مگر اینکه به روشنی ثابت شود که عمدا خلاف واقع و با نیت آسیبرسانی مطرح شده است.
چرا این پرونده اهمیت دارد؟
پرونده بریژیت مکرون فراتر از یک دعوای شخصی، به بحثی جهانی درباره مرزهای آزادی بیان، مسئولیت رسانهها و حفاظت از حریم خصوصی بدل شده است. کارشناسان رسانه میگویند که انتشار چنین شایعاتی نه تنها میتواند زندگی شخصی افراد مشهور را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه اعتماد عمومی به رسانهها و نهادهای سیاسی را نیز تضعیف میکند.
پرونده بریژیت مکرون فراتر از یک دعوای شخصی، به بحثی جهانی درباره مرزهای آزادی بیان، مسئولیت رسانهها و حفاظت از حریم خصوصی بدل شده است.
در فرانسه، برخی تحلیلگران میگویند که چنین حملاتی میتواند بخشی از تلاشهای سازمانیافته برای بیاعتبار کردن رئیسجمهوری باشد. در آمریکا نیز برخی صاحبنظران معتقدند این پرونده نمونهای از سوءاستفاده از شبکههای اجتماعی برای گسترش اطلاعات نادرست است؛ پدیدهای که پیامدهای آن محدود به مرزهای ملی نیست.
خانواده مکرون با پیگیری قضائی و ارائه اسناد معتبر، میخواهند نشان دهند که مقابله با اطلاعات نادرست تنها از طریق رسانهها کافی نیست و باید ابزارهای حقوقی نیز به کار گرفته شود.
پرونده بریژیت مکرون احتمالاً ماهها ادامه خواهد داشت و توجه رسانهها را به خود جلب خواهد کرد. نتیجه آن میتواند الگویی برای پروندههای مشابه در سراسر جهان باشد. بسیاری از معتقدند صرفنظر از نتیجه نهایی، این پرونده نشان میدهد که انتشار شایعات بیاساس، اگر بیپاسخ بماند، میتواند به هنجاری خطرناک بدل شود.