شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان در یک سفر رسمی به ریاض با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، یک «توافق‌نامه دفاعی متقابل استراتژیک» امضا کرد که بر اساس آن «هرگونه تجاوز به یکی از این دو کشور، تجاوز به هر دو تلقی خواهد شد.»
از نظر دیپلماتیک، به نظر می‌رسد این حرکت بیانگر سرخوردگی منطقه‌ای از واشنگتن باشد که اخیرا با نحوه برخورد دولت ترامپ با حمله اسرائیل به رهبران حماس در داخل قطر، تشدید شده است.
خلاصه‌ای از این متن را بشنوید:
با این حال، احتمالاً این توافق مدت‌ها در دست بررسی بوده است. در نوامبر ۲۰۲۴، عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، برای گفتگو در مورد «راه‌های تقویت بیشتر همکاری‌های دفاعی» به ریاض سفر کرد، سپس در ماه ژوئن امسال به همراه نخست‌وزیر شریف مجدداً به آنجا رفت و برای بار سوم در این هفته برای امضای توافق‌نامه حضور پیدا کرد.
برخی گمانه‌زنی کرده‌اند که سعودی‌ها اکنون به زرادخانه هسته‌ای پاکستان دسترسی خواهند داشت. در پاسخ به این سؤال که آیا پاکستان ملزم به ارائه یک چتر هسته‌ای به پادشاهی عربستان است، یک مقام ارشد سعودی به رویترز گفت: «این یک توافق دفاعی جامع است که شامل تمام ابزارهای نظامی می‌شود.»
مقامات بلندپایه غربی می‌گویند عربستان مشتری علنی‌نشده عبدالقدیر خان، دانشمند فقید هسته‌ای پاکستانی بود.
پاکستان از سال ۱۹۹۸، حدود ۱۷۰ کلاهک هسته‌ای تولید کرده که با موشک‌های بالستیک، هواپیما یا موشک‌های کروز قابل حمل هستند.
بلندپروازی‌های ریاض در زمینه سلاح‌های هسته‌ای طی سال‌ها به طور فزاینده‌ای آشکار شده است. در سال ۲۰۱۸، ولیعهد محمد به برنامه «۶۰ دقیقه» گفت: «عربستان سعودی نمی‌خواهد به هیچ بمب هسته‌ای دست پیدا کند، اما بدون شک اگر ایران یک بمب هسته‌ای تولید کند، ما نیز به محض امکان از آن پیروی خواهیم کرد.»
در سال ۲۰۲۲، وزیر امور خارجه این کشور نیز در دبی گفت: «اگر ایران به یک سلاح هسته‌ای عملیاتی دست یابد، همه شرط‌بندی‌ها از بین می‌رود.»
اگرچه برنامه هسته‌ای ایران در حملات هوایی آمریکا و اسرائیل در ماه ژوئن ضربه سختی خورد، اما نگرانی‌ها در مورد محل نگهداری ذخایر اورانیوم آن، که بخش عمده‌ای از آن تا نزدیکی درجه ساخت سلاح غنی‌سازی شده بود، همچنان باقی است.
تصور می‌شود که عربستان سعودی برای ساخت یک تأسیسات غنی‌سازی سانتریفیوژ برنامه‌ریزی‌هایی دارد و این کشور در حال حاضر دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود می‌کند.
مقامات بلندپایه غربی همچنین اذعان دارند که این پادشاهی چهارمین مشتری علنی‌نشده عبدالقدیر خان، دانشمند فقید هسته‌ای پاکستانی و اشاعه‌دهنده سلاح هسته‌ای، بوده که تجهیزات سانتریفیوژ را به ایران، لیبی و کره شمالی فروخت.
در سال ۱۹۹۹، شاهزاده سلطان، وزیر دفاع وقت عربستان و برادر تنی پادشاه کنونی، از تأسیسات اصلی غنی‌سازی پاکستان در کاهوتا بازدید کرد.
پاکستان از سال ۱۹۹۸، حدود ۱۷۰ کلاهک هسته‌ای تولید کرده که با موشک‌های بالستیک، هواپیما یا موشک‌های کروز قابل حمل هستند.
نگرانی‌ها در مورد برنامه‌های سلاح هسته‌ای عربستان سعودی به گذشته‌های دورتر، به سال ۱۹۸۸ بازمی‌گردد، زمانی که این کشور موشک‌های دوربرد دونگ فنگ-۳ با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را از چین خریداری کرد.
مقامات آمریکایی تنها زمانی از این معامله مطلع شدند که موشک‌ها در کامیون‌هایی که به سمت سایت‌های پرتاب خود در عربستان منتقل می‌شدند، شناسایی شدند.
در ۱۵ سپتامبر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چالش گسترده‌تر را تشریح کرد: «حتی در برخی از کشورهایی که به تعهدات خود تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پایبند هستند، اکنون بحث‌های علنی در مورد دستیابی یا عدم دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای وجود دارد. یک لحظه به دنیایی فکر کنید که به جای تعداد معدودی کشور، بیست یا بیست و پنج کشور به سلاح هسته‌ای مسلح باشند.»
توافق پاکستان و عربستان واشنگتن را نیز نگران خواهد کرد، زیرا به دلیل توافق هسته‌ای امیدبخش با ایالات متحده است که در صورت امکان‌پذیر شدن مجدد، احتمالاً مکمل عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان خواهد بود.
همچنین، این توافق می‌تواند مانع کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا شود، که برای ایجاد یک مسیر تجاری دریایی و زمینی با اتصال هند و اسرائیل از طریق عربستان سعودی و اردن طراحی شده است.
جزئیات و معنای توافق ریاض ممکن است زمانی روشن‌تر شود که نخست‌وزیر پاکستان برای شرکت در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل وارد نیویورک شود.
