محمد صدر، از مقامات مجمع تشخیص مصلحت نظام، روسیه را متهم کرده که اطلاعات مربوط به مکان سامانه‌های دفاع هوایی ایران را در اختیار اسرائیل قرار داده است. او مدعی شده این اقدام باعث شد که اسرائیل بتواند حملات هوایی خود را با دقت بیشتری انجام دهد و نقش روسیه در این زمینه، اعتماد تهران به شریک راهبردی خود را خدشه‌دار کرده است. تا کنون هیچ سند مستقلی برای تأیید این ادعا ارائه نشده و رسانه‌ها و تحلیل‌گران نسبت به صحت آن تردید دارند، اما انتشار این خبر تنش‌ها در روابط ایران و روسیه و پیچیدگی‌های ژئوپولیتیک منطقه را برجسته کرده است.
روابط ایران و روسیه همواره پیچیده، پرنوسان و مبتنی بر منافع مقطعی بوده است. در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از آغاز جنگ اوکراین، همکاری‌های دو کشور گسترده‌تر شده و شامل حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی بوده است. با این حال، این اتهام که روسیه اطلاعات حساس دفاع هوایی ایران را در اختیار اسرائیل قرار داده، نشان می‌دهد که همکاری تهران و مسکور شکننده و پر از سوءظن است.
تاریخ روابط ایران و روسیه، از دوران تزاری تا اتحاد جماهیر شوروی و سپس روسیه مدرن، نمونه‌هایی از بی‌اعتمادی ساختاری را در ذهن نخبگان ایرانی بر جای گذاشته است. دخالت‌های گذشته، از جنگ‌های قرن نوزدهم تا اشغال ایران در جنگ جهانی دوم و حمایت از جریان‌های جدایی‌طلب، باعث شده ایران همواره نسبت به روسیه با دیده تردید نگاه کند. حتی در دوران معاصر، هنگامی که دو کشور به دلایل سیاسی و اقتصادی به هم نزدیک شده‌اند، این بی‌اعتمادی همچنان زیرپوستی باقی مانده است.
با این حال، ایران و روسیه طی دهه‌های اخیر با محوریت منافع مشترک مانند مخالفت با هژمونی غرب، همکاری در سوریه و مقابله با تحریم‌ها، به نوعی همگرایی رسیده‌اند. اما این همکاری‌ها همواره با احتیاط و محاسبه دقیق منافع همراه بوده و ایران اغلب در عمل هزینه‌های بیشتری نسبت به روسیه متحمل شده است.
به عنوان مثال، در بحران سوریه، ایران نیروی انسانی و منابع مالی قابل توجهی را برای حمایت از رژیم اسد هزینه کرد، در حالی که روسیه توانست با حضور نظامی محدودتر، نفوذ خود را افزایش دهد. این تجربه تاریخی موجب شده است که ایران همچنان به دقت و احتیاط در روابطش با مسکو ادامه دهد و هرگونه نقض احتمالی اعتماد، پیامدهای سنگینی داشته باشد.
در سوریه، ایران نیروی انسانی و منابع مالی قابل توجهی را برای حمایت از رژیم اسد هزینه کرد، در حالی که روسیه توانست با حضور نظامی محدودتر، نفوذ خود را افزایش دهد.
اتهام محمد صدر از این منظر اهمیت پیدا می‌کند که حتی با وجود پیمان راهبردی میان تهران و مسکو، بی‌اعتمادی و حساسیت عمیق هنوز پابرجاست. اگر روسیه واقعا چنین اطلاعات حساسی را در اختیار اسرائیل قرار داده باشد، این اقدام می‌تواند بنیان‌های همکاری راهبردی را به شدت تضعیف کند. سامانه‌های دفاع هوایی ایران از اهمیت حیاتی برخوردارند و افشای موقعیت و جزئیات آن‌ها می‌تواند آسیب‌پذیری کشور را افزایش دهد. حتی اگر ادعای صدر صرفا جنبه تبلیغاتی یا تاکتیکی داشته باشد، افشای آن نشان می‌دهد که تنش و شکاف در روابط ایران و روسیه وجود دارد و تهران نمی‌تواند به طور کامل بر حمایت مسکو حساب کند.
از سوی دیگر، روابط اسرائیل و روسیه نیز پیچیده است. اسرائیل همواره تلاش کرده توازن میان تعامل با غرب و حضور نظامی روسیه در سوریه را حفظ کند. در این چارچوب، اگر روسیه اطلاعاتی در اختیار اسرائیل گذاشته باشد، می‌تواند نشانه‌ای از تمایل کرملین به محافظت از منافع خود و جلوگیری از تنش مستقیم با تل‌آویو باشد. روسیه در شرایط کنونی که درگیر جنگ اوکراین است و فشارهای بین‌المللی زیادی بر آن وارد می‌شود، نمی‌تواند ریسک رویارویی مستقیم با اسرائیل را بپذیرد. این شرایط، ایران را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد، زیرا ممکن است حتی نزدیک‌ترین شریک استراتژیکش به سمت منافع اسرائیل متمایل شود.
رسانه‌ها و تحلیل‌گران نسبت به این خبر رویکرد محتاطانه‌ای داشته‌اند. بسیاری از تحلیل‌گران غربی آن را دلیلی بر شکنندگی اتحاد ایران و روسیه می‌دانند و تأکید می‌کنند که بدون شواهد مستقل، نمی‌توان این ادعا را پذیرفت. رسانه‌های عربی با برجسته کردن این خبر، ایران را در موقعیت ضعیف‌تر و روسیه را به عنوان بازیگری که می‌تواند منافع تهران را نادیده بگیرد، نشان می‌دهند. رسانه‌های روسی اغلب چنین اتهاماتی را بخشی از جنگ روانی می‌دانند و تلاش می‌کنند به آن پاسخ ندهند. در داخل ایران نیز بازتاب خبر دوگانه است؛ برخی جریان‌ها بر خیانت احتمالی روسیه تأکید می‌کنند، در حالی که دیگران سعی دارند اهمیت آن را کم جلوه دهند تا همکاری‌های کنونی خدشه‌دار نشود.
حتی اگر ادعای صدر صرفا جنبه تبلیغاتی یا تاکتیکی داشته باشد، افشای آن نشان می‌دهد که تنش و شکاف در روابط ایران و روسیه وجود دارد.
یکی دیگر از ابعاد مهم این موضوع، پیامدهای جنگ احتمالی ایران و اسرائیل برای روسیه است. رسانه‌ها و تحلیل‌گران بین‌المللی معتقدند که وقوع چنین درگیری‌ای، فشار و پیچیدگی بیشتری برای روسیه ایجاد می‌کند. روسیه که اکنون منابع نظامی و دیپلماتیک خود را برای جنگ اوکراین متمرکز کرده، در مواجهه با تنش مستقیم در خاورمیانه در موقعیتی دشوار قرار می‌گیرد. حمایت از ایران می‌تواند مسکو را در تقابل غیرمستقیم با اسرائیل و حتی آمریکا قرار دهد و بی‌طرفی یا حمایت تلویحی از اسرائیل، اعتماد تهران را از بین می‌برد. این همان نکته‌ای است که برخی رسانه‌ها آن را «خبر بد برای روسیه» توصیف کرده‌اند و نشان می‌دهد که روابط سه‌جانبه ایران، روسیه و اسرائیل به شدت پیچیده و پرریسک است.
اتهام اخیر و واکنش‌ها به آن همچنین بازتابی از واقعیت سیاست بین‌الملل است: اتحادها در جهان امروز بیشتر بر پایه منافع آنی و موقتی شکل می‌گیرند تا اعتماد و ارزش‌های مشترک. ایران و روسیه نیز از این قاعده مستثنا نیستند و حتی در شرایطی که همکاری‌ها ادامه دارد، بی‌اعتمادی ساختاری پابرجاست. تجربه اخیر به ایران یادآوری می‌کند که اتکا بیش از حد به یک قدرت خارجی می‌تواند پرهزینه باشد و به روسیه نیز نشان می‌دهد که بازی چندجانبه در خاورمیانه، به‌ویژه میان ایران و اسرائیل، می‌تواند پیامدهایی داشته باشد که کنترل آن دشوار است.
